Sinema Ne zaman Nasıl İcad edildi?

Sinema asıl olarak bir göz aldanması üzerine kuruludur. Gözümüz retinaya düşen görüntüleri beyne iletir ve her hayal 1/16 sn. sabit algılandıktan sonra bir diğeri ile yer değiştirir. Yani başka bir değişle, ardışık sabit görüntülerin bir araya gelmesi ile biz hareketi algılarız. İnsanoğlu bu gerçeği daha Rönesans döneminde keşfetti ve zaman içinde bu ilkeyi uyguladığı çeşitli icatlar geliştirdi. Bir hareketin ardışık çizimlerinin belli bir hızda gözün önünden geçirilmesi ile hareket etkisi yaratan oyuncaklardı bunlar. Zaman içinde yaşanan bilimsel gelişmeler yavaş yavaş sinemanın icadını hazırladı.

1826’da Fransız Niepce’in fotoğrafı icat etmesi, 1880’de Goodwin’in ilk nitrat tabanlı filmi, ardından Eastman’ın bobin filmi geliştirmesi ile sinemaya daha da yaklaşıldı. O sırada ses ve görüntü kaydı üzerine çalışan Edison, Eastman’dan perfore film (kenarlarında filmin hareket etmesini sağlayan ufak delikler bulunan bobin film) yapmasını istedi. Kineteskop adını verdiği cihazında bu filmi kullandı ve ilk defa sinema bugünküne yakın şeklini aldı. Kineteskop’un ilk gösterisi 15 Nisan 1894’te yapıldı. Ancak Kineteskop tek kişi tarafından izlenebildiği için sinemanın başlangıcı olarak kabul edilmedi.

Sinemanın mucidi olarak Louise ve Aguste Lumiere kardeşleri, ilk sinema makinesi olarak da Sinematograf’ı (kelime hareket kaydeden şeklinde çevrilebilir) kabul ediyoruz. Çünkü pek çok kuramcıya göre izlenen şeyin ‘sinema’ olabilmesi için gösterimin bir topluluğa yapılması gerekiyor. Başka bir değişle, kişinin evde tek başına film izlemesi sinema sanatının icra edilmesi anlamını taşımıyor. Çünkü sinema toplumsal bir sanat dalı ve ancak insanlar arasında etkileşim yarattığı ve gündem oluşturduğu zaman gerçek anlamda amacına ulaşmış kabul ediliyor.

Lumiere kardeşler icat ettikleri bu makinenin yeni bir sanat dalının doğuşunu sağlayacağını düşünmüyorlardı. Daha çok gündelik olayları belgelemek adına kullandılar. İlginç bir seyirlik olarak gördüler. Fabrikadan çıkan işçileri, kendi çocuklarının ilk adımlarını vs. çektiler. Dünyanın çeşitli bölgelerine kameramanlar yollayarak çekimler yaptırdılar. İlk gösteri Paris Grand Cafe’de 22.12.1895 günü yapıldı. (Bu konuyu merak edenler, C.W Ceram’in “Sinemanın Arkeolojisi” adlı kitabından faydalanabilirler.)